經( ) 虢季子白盤,殷周金文集成10173,西周晚期 經 (維) (四)方。 按: “治理”之義。
 叔夷鐘,殷周金文集成272,春秋晚期 余經乃先 (祖)。 按: “效法”之義。聲符“巠”之下部訛作“𡈼”。
 齊陳曼簠,殷周金文集成4596,戰國早期 肈(肇)堇經德。 按: “行”之義。聲符構形變化。
 包山楚簡·遣策268,戰國 集組之𦴦經。
 郭店楚墓竹簡·太一生水7,戰國
(以)忌(己)爲 (萬)勿(物)經。
 上海博物館藏戰國楚竹書二·容成氏27,戰國 㙑(禹)乃溰(通)經(涇)與渭。 按: 讀爲“涇”。
 上海博物館藏戰國楚竹書三·周易25,戰國 六五: (怫)經, 凥貞, 吉, 不可涉大川。
 上海博物館藏戰國楚竹書三·彭祖2,戰國 天地與人,若經與緯,若襮(表)與裏。 按: “襮(表)”字從徐在國《上博竹書(三)劄記二則》 (簡帛研究網,2004年4月26日)釋讀。
 上海博物館藏戰國楚竹書五·姑成家父7,戰國 𫊟(吾)想立經行, 遠 (慮)𢝬(圖)𨒥(後)。
 上海博物館藏戰國楚竹書六·用曰1,戰國 是善敗之經。
 馬王堆漢墓帛書·老子甲本卷後古佚書,西漢 乃按經傳所載。
 馬王堆漢墓帛書·戰國縱横家書,西漢 經國以禮貌。
 居延新簡ESC.20,西漢 糸經單一直六百。
 漢印文字徵 楊經私印。
 西嶽華山廟碑陽,東漢 乃案經傳所載,原本所由,銘勒斯石,垂之於後。
 晉皇帝三臨辟雍皇太子再莅盛德頌陽,晉 寔賴宣皇帝櫛風沐雨, 經營㝢内。
 王君侯碑陽,晉 山常□秀,人誰經久。
 竇泰墓誌,北齊 翼贊昆彭之業,經綸周漢之初。
 楊執一墓誌,唐 雲雨感羲,經綸獻謀。 按: 聲符簡化,下之“工”訛作“土”。 《説文》: “經,織也。从糸巠聲。” 從上具用例來看,“經”字在西周時期即有“治理”、“效法”之義。本義未見,或因材料發現尚不夠豐富的緣故。從構形來看,春秋以前實物文字,聲符“巠”構字理據尚存。 春秋以降, 聲符“巠”之下部訛作 “𡈼”, 遂有 《説文》“从川在一下, 𡈼省聲”的説解。西漢以後, “巠”構形發生書寫性訛變。
經经, 金文; 篆jīng[糸(絲,意符)+坙(經本字,聲意符)→經(《説文》:“經,織也。從糸,坙聲。”應該是從糸。從坙。坙亦聲。經,織物上縱向的紗或線〈經紗,經絲〉,與“緯”相對。古人把南北向的路定爲“經”。又用以指地理上通過地球南北極而與地球赤道相垂直的假想線〈東經、西經〉。一旦形成織物,紗的排列歷久不變〈經常〉,引申爲正常〈正經、月經〉。經久不衰的權威性著作〈經典〉。織布時“梭”必引“緯”通過“梭口”〈經過,久經〉。引申爲治理〈經綸,經營,經理〉;承受〈久經考驗〉;中醫用以指人體氣血運行的通路〈經脈〉;巨大數位,十億爲兆,十兆爲經。)] 《詩經·大雅·靈台》:“經始靈台,經之營之。”(開始測量造靈台,經營管理不鬆懈。) [戰國] 孔伋《中庸·第三十二章》:“唯天下至誠,爲能經綸天下之大經,立天下之大本,知天地之化育。”(只有天下最誠的人才能治理天下的人倫大綱,樹立天下的根本,知道天地的變化。) [明] 吴承恩《西遊記》(第四十九回):“不知徒弟能來否,可得真經返故園?” |