衍( )
 父戊方彝, 殷周金文集成9879,殷
 父戊告衍。
 衍耳父乙尊,殷周金文集成5825,西周早期 衍耳乍(作)父乙彝。 按: 从行从川。會水流廣遠之意。
 仲爯簋,殷周金文集成3747,西周早期 用卿(饗)王逆衍。
 古璽彙編1979,戰國 郢衍。
 馬王堆漢墓帛書·五十二病方,西漢 令傷毋般(瘢),取彘膏、□衍并冶,傅之 按: “川”訛變爲“水”。
 張家山漢簡·二年律令451,西漢 ……略畔道、朐衍道……
 居延新簡EPT52.240,西漢 ……南陽郡杜衍安里公乘張齎,年廿六。
 漢印文字徵 周衍。
 漢印文字徵 崔衍之印。
 郃陽令曹全碑陰,東漢 故功曹王衍文珪。
 于纂(萬年)墓誌,北魏 化穆下邑,聲衍上京。
 元璨墓誌,北魏 廣陵康公衍之元子。
 元嵩墓誌,北魏 祥㬇璠嶺, 景衍乾緒。
 元湛墓誌,東魏 繁衍不窮,蟬聮相繼。
 元智妻姬氏墓誌,隋 夲枝以之蕃衍。
 張點墓誌,唐 司空分派,繁衍光大。
 朱公妻王心自在墓誌,唐 其蕃衍茂實。
 楊知退妻盧氏墓誌,唐 曾祖衍。 《説文》: “衍,水朝宗于海也。从水从行。” 金文从行从川,會水流廣遠之意。此後文字“川”訛變爲“水”。“衍”字古文多用爲地名,後世文獻引申爲衍生、繁衍之意。 楚簡假“訐”爲“衍”:
 上海博物館藏戰國楚竹書四·采風曲目4,戰國 訐(衍)羽: 《北(邶)埜(野)人》,《鳥虎》,《咎比》,《王音深浴(谷)》 。
衍★常◎常
yǎn表意,甲骨文、金文从行从川,小篆把川变为水,隶定为“衍”。本义表示水流绵长、广远,引申为蔓延、低而平坦、扩展、富足、多余等。 【辨析】 ❶以“衍”作音符构成的形声字一般读qiān:愆。 ❷衍/引/延/演 这四个字意义相近,读音相同或相近,是同源字。 衍yǎn会意字,“行”表示街道,水涨,漫上了街道。谐“淹”之音。《唐韵》:“音演。水溢也。”引申为变化、扩展,如“繁衍”。作声符生成的字为: qiān 愆(愆期) 相关链接 衍,为零声母;零声母的语音分化往往添加与韵母韵头相吻合的声母。愆,添加的声母为与齐齿呼相拼的舌面音。 衍 (yǎn)水朝宗于海皃也。从水、行。 衍*yǎn(9画)
  *衍yǎn9画 彳部 〈书〉 (1) 展开;发挥: ~变|~射|推~。 (2) 多余(指字句): ~文。 |