遼( ) 張家山漢簡·蓋廬31,西漢 甚寒甚暑,軍數進舍,卒則勞苦,道則遼遠,糧食絶者,攻之。
 漢印文字徵 遼西太守章。
 史晨後碑,東漢 史君念孔瀆顔母井去市遼遠,百姓酤買,不能得香酒美肉,於昌平亭下立會市。
 肥致碑,東漢 時有赤氣著鐘連天,及公卿百遼以下,無能消者。
 沛相楊統碑陽,東漢 朝廷湣惜,百遼歎傷。
 王誦妻元氏墓誌,北魏 遥源遠系, 肈自軒皇, 維遼及鞏,弈聖重光。
 元文墓誌,北魏 自遼徂嵩,聖鏡日躋。
 豆盧實墓誌,隋 國滅遼海,家遷河雒。
 唐直墓誌,唐 十八年,敕授遼東行軍總管司馬。
 京兆金氏墓誌,唐 握粟去國,避時届遠,故吾宗違異於遼東。
 劉子墓誌,唐 君諱子,字行,遼河閒人也。
 張羊墓誌,唐 十九年,駕幸遼左。 《説文》: “遼,遠也。从辵尞聲。” “遼”起源甚早,甲骨文已有(見 《甲骨文合集》 28190),可惜不夠清晰。聲旁“尞”在東漢以下石刻文字中有較多變寫。尞,本義 “柴祭天”,史晨後碑、肥致碑、豆盧實墓誌中的 “遼”之形體較爲特别。許云尞 “从火从眘。眘,古文慎字”。以上三件作品中 “遼”字所从實即 “尞”省去下部 “火(隸變爲小)”之後的部分,亦即 “尞”之省形。 東漢肥致碑 “公卿百遼”假借爲 “僚”。碑刻中不少是作地名。
遼辽, 金文; 篆liáo[辶(辵,意符)+尞(聲符)→遼(《説文》:“遼,遠也。從辵,尞聲。”遼,遠〈遼遠、遼闊〉。)] [西晉] 陳壽《三國志·魏志·公孫淵傳》:“會霖雨三十餘日,遼水暴長,運船自遼口徑至城下。” |