释义 |
靁( ) 甲骨文合集13410,殷 貞雷沚于 。 按: 从申,象閃電之形,加方形以指示雷聲。此爲“雷”字初文。
 甲骨文合集3945,殷 貞雷 其來。
 甲骨文合集13406,殷 貞……雨雷。
 甲骨文合集24364,殷 在雷。 按: 方形變爲田形。
 雷甗,殷周金文集成876,西周早期 雷乍(作)寶(尊)彝。 按: 增繁爲四個“田”。
 陵作父日乙罍,殷周金文集成9816,西周早期 陵乍(作)父日乙寶雷(罍)。 按: 申省形。
 淊御事罍,殷周金文集成9824,西周中期 淊(御)事乍(作)(尊)雷(罍)。 按: 申形變異。
 師旂鼎,殷周金文集成2809,西周中期 𤳳(雷)事(使)氒友弘(以)告于白(伯)懋父。
 盠駒尊,殷周金文集成6011,西周中期 雷駱子。 按: 增雨。因雷電往往伴隨降雨,故增義符表意。《説文》小篆蓋據此省。
 楚公逆鐘,殷周金文集成106,西周晚期
(楚)公逆自乍(作)大雷 (鎛)。
 洹子孟姜壺,殷周金文集成9729,春秋
(齊)𥎦(侯)雷()喪其 。
 包山楚簡·文書85,戰國
(雷)宋。 按: 下增土符。
 上海博物館藏戰國楚竹書七·凡物流形(甲本)11,戰國 䈞(孰)爲靁神(電)? 按: “神(電)”字從復旦大學出土文獻與古文字研究中心研究生讀書會《〈上博(七)·凡物流形〉 重編釋文》(復旦大學出土文獻與古文字研究中心網,2008年12月31日)釋讀。
 馬王堆漢墓帛書·五十二病方,西漢 取雷尾(矢)三果(顆)。
 漢印文字徵 靁比干。 按: 省申符。
 漢印文字徵 竇合靁印。
 魯相韓敕造孔廟禮器碑陽,東漢 雷洗觴觚,爵鹿柤梪。 按: 省作一“田”。
 大將軍曹真殘碑陽,三國魏 □冬霜於陸議,奮雷霆於朱然。
 元維墓誌,北魏 疾風未虧其節,迅雷不擾其心。
 爾朱紹墓誌,北魏 雷電無以慑其懷,嵗寒不能易其操。
 元智妻姬氏墓誌,隋 六珈照日,百兩驚雷。 《説文》: “靁, 陰陽薄動靁雨生物者也。 从雨, 畾象回轉形。 , 古文靁。 ,古文靁。 , 籀文。 靁閒有回; 回, 靁聲也。” 甲骨文从申,象閃電之形,旁邊有方形指示雷聲,方形或變異爲“田”。金文多从申,保留三個或四個田形指示雷聲; 西周晚期增雨符,蓋雷電與降雨相伴,故增加義符表意。隸變保留雨符,省申符,象徵雷聲的田形多省減,至於楷字僅剩一“田”。《説文》古文、籀文皆本隸變之前形體。
|