其( ) 甲骨文合集17055正,殷 [𢆶]卜隹其匄。 按: 象簸箕之形,乃“箕”字初文,此用作代詞。
 甲骨文合集6063正,殷 己丑其死。 按: 从∟从其會意。《説文》籀文所本。
 甲骨文合集35981,殷 丙子[卜],貞康[祖丁]丁其[牢]。
 厚趠方鼎,殷周金文集成2730,西周早期 其子子孫永寶。
 裘衛盉,殷周金文集成9456,西周中期 燹 (𧻷)衛(小子) 逆者(諸)其卿(饗)。
 叔姞盨,殷周金文集成4388,西周晚期 其 (萬)年永 (寶)用。
 叔向父簋,金文總集2466,西周晚期 其子子孫孫永寶用。
 虢文公子鼎, 殷周金文集成2634,西周晚期 其萬年無彊(疆)。
 毛叔盤,殷周金文集成10145,春秋早期 其萬年 (眉) (壽)無彊(疆)。
 陳侯作嘉姬簋,殷周金文集成3903,春秋早期 其邁(萬)年子子孫孫永寶用。
 邕子良人甗,殷周金文集成945,春秋早期
(邕)子良人𢍰(擇)其吉金。
 番 伯者君匜, 殷周金文集成10268,春秋早期 其萬年子子孫永 (寶)用亯(享)。
 王子午鼎,殷周金文集成2811,春秋中期或晚期 永受其福。
 欒書缶,殷周金文集成10008,春秋 斁(擇)其吉金。
 石鼓文·汧殹 其 (盜)氐鮮。
 中山王 鼎, 殷周金文集成2840,戰國晚期 侖(論)其𢛳(德)。
 魚鼎匕,殷周金文集成980,戰國 母(毋)處其所。
 古璽彙編260,戰國 虘其舄鉨。
 古陶文彙編3.827,戰國 其季宗之超□。
 古陶文彙編9.38,戰國 北田其。
 郭店楚墓竹簡·緇衣35,戰國 行, 以成其信, 則民不能大其 (美)而少(小)其亞(惡)。 按: “丌”乃是飾筆。
 郭店楚墓竹簡·緇衣35,戰國 行, 以成其信, 則民不能大其 (美)而少(小)其亞(惡)。
 睡虎地秦墓竹簡·日書乙種202,戰國至秦 春三月,甲乙死者,其後有憙,正東有得。 甲骨文象簸箕形。西周金文下部逐漸演化作“丌”。戰國文字承襲西周金文。“其”、“丌”、“箕”乃一字之分化。
其★常◎常
初为象形,甲骨文、金文、《说文》古文象簸箕形,《说文》籀文、小篆变为形声,在原字形上增加音符丌(jī),隶定为“其”。本义读jī,簸箕(后作“箕”);又读qí,假借为代词(相当于“他、他们的、那个”)、助词(表示推测、反问)等。 【辨析】 以“其”作音符构成的形声字一般韵母为i,但声调和声母不同。qí:旗、棋、麒、萁、淇、骐、琪、祺、綦、蜞∣qī:期、欺∣jī:基、箕。 其qí (甲) (金) 甲骨文为象形字,像畚箕之形,是“箕”之本字。金文加声符“丌”,为形声字。后假借作文言虚词,便另造一“箕”。以其为声符的字有: qi 阴平:欺(欺骗) 期(日期) 阳平:棋(琴、棋、书、画) 旗(旗帜) 淇(水名,在河南) 骐(“骐骥一跃,不能十步。”——《荀子·劝学》) 琪(美玉) 祺(吉祥) 蜞(蟛蜞,蟹的一种) 鲯(海鱼) 麒(麒麟) jī 基(基础) 期(期年) 箕(簸箕) 𫔷(镃𫔷,一种大锄)
153.趣談“其”字其,依象形造字原則,要把代詞“其”創造出來談何容易。於是一位不守成規的祖先,指著家家都有的簸箕,説了一聲“何不同音借用”。這一妙招一出臺,就得到大家的贊同,因爲人人認得簸箕。這不僅解决了一個字的問題,而且創造了一種用字方法——假借法。繼而又創造出形聲造字法:棋(左形右聲)、期(左聲右形)、基(上聲下形)、箕(上形下聲)浩浩蕩蕩的國寶漢字,這就是《漢字解密》思路的由來。
其qí(8画)
 【提示】中间的两横,宋体与左右两边相接,楷体与左边相接,与右边相离。 *其jī8画 八部 人名用字: 郦食~(Lì Yì-,秦汉之间刘邦的谋士)。 另见qí(319页)。
*其qí8画 八部 (1) 他(她,它)的;他(她,它)们的: 自食~力|人尽~才,物尽~用。 (2) 他(她,它);他(她,它)们: 任~自流|攻~不备。 (3) 那个;那样: ~间|莫名~妙|确有~事|有~父必有~子。 (4) 虚指: 忘~所以。 (5) 〈书〉助词。 1. 表示揣测,反诘: ~奈我何?|欲加之罪,~无辞乎? 2. 表示希望、命令: 子~勉之! (6) 词缀,附着在某些语素后构成副词: 尤~|极~。 另见jī(171页)。 |