右( ) 右作彝爵,殷周金文集成8829,西周早期 右乍(作)彝。
 右作旅鼎,殷周金文集成1956,西周早期 右乍(作) (旅)鼎。
 夨令方彝,殷周金文集成9901,西周早期 今我唯令女(汝)二人亢眔夨 (左)右 (于)乃 (僚)(以)乃友事。
 師酉簋,殷周金文集成4288,西周中期 公族 (釐)入右師酉立中廷。
 虎簋蓋,考古與文物1997年03期,西周中期
(密)弔(叔)内(入)右虎即立(位)。
 班簋,殷周金文集成4341,西周中期 王令吴白(伯)曰:(以)乃𠂤(師)右比毛父。
 十三年𤼈壺, 殷周金文集成9723,西周中期 𢕌父右𤼈。
 十三年𤼈壺, 殷周金文集成9724,西周中期 𢕌父右𤼈。
 元年師兑簋,殷周金文集成4275,西周晚期 疋師龢父(司)𠂇(左)右走馬、五邑走馬。
 季右父鬲,殷周金文集成559,西周晚期 季右父乍(作)(尊)鬲。
 宰獸簋,近出殷周金文集録490,西周晚期 𤔲(司)土(徒) 白(伯)右宰獸内(入)門立中廷。
 右使車箕,殷周金文集成10397,戰國晚期 十 。 右 (使)車工疥。
 新郪虎符,殷周金文集成12108,戰國晚期 甲兵之符,右才(在)王,左才(在)新郪。
 右 矛, 殷周金文集成11487, 戰國 右 。
 古璽彙編41,戰國 右司馬敀。
 古璽彙編148,戰國
右攻(工)師。
 古璽彙編162,戰國 右□客鉨。
 古璽彙編2716,戰國 右庫。
 郭店楚墓竹簡·唐虞之道15,戰國 天 (地)右(佑)之。
 上海博物館藏戰國楚竹書三·周易11,戰國 上九: 自天右(祐)之,吉亡(無)不利。
 睡虎地秦墓竹簡·秦律雜抄23,戰國至秦 右府、左府。
 秦印文字彙編 樂陰右尉。
 秦印文字彙編 右行戎。
 張家山漢簡·二年律令88,西漢 故劓者斬左止(趾),斬左止者斬右止,斬右止者府(腐)之。
 居延新簡EPT27.35,西漢 右第十九𤎩卒三……
 史晨後碑,東漢 於昌平亭下立會市,因彼左右,咸所願樂。
 張景造土牛碑,東漢 宛令右丞。
 王浚妻華芳墓誌陰,晉 威不加嚴,而左右自肅也。
 雲峰山右闕題字,北魏 雲峰山之右闕。
 司馬紹墓誌,北魏 晉河閒王右衛將軍遷散騎常侍中護軍。
 隴東王感孝頌,北齊 開府儀同三司尚書右僕射尚書左僕射尚書令攝選新除特進使持節齊州刺史隴東王胡長仁。
 張冏妻蘇恒墓誌,隋 父洪翫,既才且智,左右咸宜。
 尹尊師碑,唐 銀青光禄大夫行太子右諭德兼崇文館學士上柱國平涼縣開國公員半千撰。
 崔眷妻王氏墓誌,唐 大父炅,皇右衛兵曹叅軍襲華容縣開國男。 《説文》: “右,手口相助也。从又从口。” 右, 初文爲“又” , 象右手之形。 , 卜辭中兼爲左右之“右” 、 佑助之“佑” 、 有無之“有” 。 後把 形讓給副詞“又” , 在 形之下加區别符號“口” , 新造“ ”字, 轉表左右之“右”。 西周初期, 始見从口之“右”, 與“又”相别。至西漢,“右”基本確立了現在所用的隸楷字形。石刻中,偶有隸變前的字形出現,如張冏妻蘇恒墓誌。 戰國新郪虎符: “甲兵之符,右才(在)王,左才(在)新郪。”體現了古代卑左尊右之俗。後世輔佑義所用之“佑”,神佑義所用之“祐”,均出“右”之分化。
右★常◎常
yòu表意,金文、小篆从又从口,又指手,口指物体,手在物体右边,隶定为“右”。本义表示右方,面朝南时靠西的一边,引申为西边。古人以右侧为尊位,故又引申为较高的位置或等级、崇尚等。假借为帮助、辅助(后作“佑”)、保守的或反动的等。 【辨析】 ❶以“右”作音符构成的形声字一般读yòu:佑。 ❷右/佑 见513页“佑”。 右 (yòu)助也。从口,从又,又亦聲。 右yòu(5画)
 *右yòu5画 口部 (1) 面向南时靠西的一边;右手一边的方位: ~方|~耳|座~铭|向~看齐。 (2) 〈书〉 西边: 山~|江~。 (3) 〈书〉 上;高贵(古时一般以右为尊): 豪~|无出其~。 (4) 〈书〉 崇尚;尊崇: ~文|~贤尚功。 (5) 保守的;反动的: ~倾|~翼|~派。 |