失( )
(失)爵, 殷周金文集成7347,殷
(失)。 按: 从中(草)从元(人首),會隱遁之意。

(失)觚, 殷周金文集成6551,殷
(失)。
 作父癸 (失)卣, 殷周金文集成5092,殷 乍(作)父癸 (失)。
 睡虎地秦墓竹簡·法律答問33,戰國至秦 吏爲失刑罪,或端爲,爲不直。
 馬王堆漢墓帛書·春秋事語,西漢 諸侯失禮,天子誅之。
 張家山漢簡·二年律令4,西漢 其失火延燔之,罰金四兩。
 張家山漢簡·奏讞書143,西漢 失聞。
 建寧三年殘碑,東漢 邦喪貞幹,邑失……
 元緒墓誌,北魏 望舒失御,亭燿墜明。
 元恪嬪司馬顯姿墓誌,北魏 潮服常清,弗失葛覃之訓。
 劉通墓誌,唐 失朱穆之衣冠。 《説文》: “失,縱也。从手乙聲。” 金文从中(草)从元(人首), 會隱遁之意。 楚簡多假“ ”爲“失”:
 郭店楚墓竹簡·語叢三59,戰國
(得)者樂, (失)者哀。
失★常◎常
shī形声,金文从人,之声,小篆字形稍变,隶定为“失”。本义为人名用字。(一说表意,金文1从屮从元,本义表示隐遁,是“佚”的本字。)假借为遗失,由此引申为没把握住、找不到、未达到目的或未满足愿望、改变(常态)、违背、过错等。 【辨析】 ❶以“失”作音符构成的形声字读音不同。zhì:秩、帙∣yì:佚、轶∣diē:跌∣dié:迭、瓞∣tiě:铁。 ❷失/遗 见496页“遗”。 失shī,yì大篆、小篆是“手”与“乙”的结合。表示手中有物失落,“乙”为指事符号,亦表声。《说文》:“从手,乙声。”本义为遗失,可读为yì。属形声字兼会意,与“逸”通。《庄子·徐无鬼》:“天下马有成材,若卹,若失,若丧……”后“乙”讹变为一撇。《康熙字典》既收入“手”部,也收入“大”部。作声符生成的字有: yì 佚(同“逸”,隐逸的人) 轶(超过,超车。《广雅》:“轶,过也。”) 昳(昳丽,容貌美丽。另读dié) 泆(《说文》:“水所荡泆也。”引申为“放纵”) zhì 秩(秩序) 帙(作量词) die 阴平:跌(跌跤) 阳平:迭(高潮迭起) 瓞(瓜瓞) 昳(日昳,太阳偏西叫“日昳”) tiě 铁(铁路) 相关链接 南昌、萍乡等地赣方言中口语中“失”或读为die。跌、迭等字读音受方言影响,似属古音。 失 (shī)从手,乙聲。 【按】失,《説文》:“縱也。”段玉裁注:“在手而逸去爲失。”本義爲丢失。 *失st’jiet[甲骨] [金文] [小篆] 《說文》: , 縱也。 从手,乙聲。(十二篇上) 大半不从乙聲,象東西自手中滑失之狀。 失shī(5画)
 *失shī5画 丿部 (1) 丢掉;找不到(与“得”相对): 丧~|~魂落魄|机不可~|迷~方向。 (2) 没有把握住: ~足|~火|万无一~。 (3) 目的、愿望没有实现: ~望|~算。 (4) 改变(常态): ~态|大惊~色|痛哭~声。 (5) 违背;背弃: ~礼|~信|~约。 (6) 过失;错误: ~误|千虑一~。 |