差( ) 同簋,殷周金文集成4271,西周中期 王命(令)同 (差)右吴大父𤔲(司)昜(場)林吴(虞)牧。
 攻吴王夫差鑑,殷周金文集成10295,春秋晚期 攻吴王大(夫)差𢍰(擇)氒吉金。
 攻吴王夫差鑑,殷周金文集成10296,春秋晚期 攻吴王夫差鑑攻吴王大(夫)差𢍰(擇)氒吉金。 按: 从左从 , “左”从口。
 宋公差戈,殷周金文集成11289,春秋晚期 宋公差之所 (造)不昜(揚)族戈。
 宋公差戈,殷周金文集成11204,春秋晚期 宋公差之 (造)戈。
 國差𦉜, 殷周金文集成10361, 春秋 國差立事歲。
 楚王酓盤,殷周金文集成10158,戰國晚期 𠇝(冶)帀(師) (紹) 差(佐) (陳)共爲之。
 郾客問量,殷周金文集成10373,戰國 龏(恭)賜少攻差(佐)孝癸。
 距末, 殷周金文集成11915, 戰國 用差(佐)商 (國)。
 包山楚簡·文書108,戰國 株昜莫囂郘壽君、與喬差 爲株昜貣 異之黄金七益以翟穜。
 郭店楚墓竹簡·老子甲6,戰國 以𧗟(道)差(佐)人宔(主)者, 不谷(欲)以兵强於天下。
 新蔡葛陵楚墓·甲三211,戰國 仕差金受…… (瘥)。
 珍秦齋藏印·秦印篇45 路差。 按: 从左从, “左”从工。
 馬王堆漢墓帛書·老子甲本卷後古佚書,西漢 后曰: “差(嗟)!夏桀氏已夫。” 按: 从左从夭。
 漢印文字徵 賈差。
 漢印文字徵 貫差。
 漢印文字徵 趙差。
 許安國墓祠題記,東漢 臺閤參差,大興與駕。 按: “”減省作“⺶”。
 晉皇帝三臨辟雍皇太子再莅盛德頌陽,晉 庭肆終日,既而錫寺卿丞博士治禮學生下至樂工朿帛幬巾各有等差。
 元欽墓誌,北魏 報善參差,酬仁淼漫。
 元子直墓誌,北魏 福極蔘差,惑壽惑夭,自古雖死,在君何早。 按: 从艸从老。
 馮君妻盧旋芷墓誌,隋 雅扶兩媛,差無慙色。
 明俊墓誌,唐 然一佐烏府,屢變星霜,文墨無差,簿領斯舉。 《説文》: “差, 貳也。 差不相值也。 从左从。 , 籀文 从二。 ” 從出土文獻來看,“差”字的構形變化比較大。西周金文中,同簋“差”字从从來(麥),會用手搓麥之意。乃“搓”之初文。“搓”所从 “來” 或訛作“木”, 或省作 、 。 或説 “差”从, “”爲疊加音符。 春秋古文承此寫法。秦代文字中, “差”字寫作从左从, “左”从工。 東漢許安國墓祠題記中,“差”定型爲从工从⺶。 但 “差”字自北魏至隋唐時期的文字中, 構形仍在不斷變化。
差★常◎常
表意,金文、小篆从左从來,左指手,來为麦,隶定为“差”。本义读chā,用手搓麦子(是“搓”的本字)。(一说从左从垂省,左为不顺、相违,垂为相背,本义表示有区别、不相同。)引申为差错、失当等。又读chà,引申为不相合、错误、欠缺、不好等;又读chāi,引申为分派、被派遣去做的事、被派遣去做事的人等;又读cī,用于“参差”,不整齐。 【辨析】 ❶以“差”作音符构成的形声字读音不同。chā:艖∣chá:槎∣chài:瘥∣cuō:搓、磋、蹉∣cuó:瘥、嵯、鹾∣jiē:嗟∣zhà:溠。 ❷用于“差劲”,大陆读chà,台湾读chā。 差chà,chā,chāi,cī (篆) 本为形声字,或理解为会意字。金文上为“來”,代表禾麦,表形;下为“左”,表声,也表意(手、工)。原始农业社会,谷物类作物用手搓的办法脱粒。差,便是搓之初文。《康熙字典》所收读音近十个,作声符生成的字有: cha 阴平:艖(小船) 阳平:槎(浮槎;同“茬”) chài 瘥(病愈;另读cuó,病) zhā 阴平:溠(水名,在湖北) cuo 阴平:搓(搓洗) 蹉(蹉跎) 磋(磋商) 阳平:嵯(嵯峨) 鹾(盐,咸味) cī 差(参差) jiē 嗟(叹词) 相关链接 从小篆看,差,由垂、二合成。意思是枝叶下垂,长短有别。“二”,有不相等的意思。谐“次”之音。“参”字下为“三”。“参差”,三三两两不齐也。字源不同,读音有别。
差 (chā)忒也。从左,从𠂹。 【按】差,《説文》:“貳也。差不相值也。”本義爲失当、相差。 19.趣談“差”字差,孬好程度差多少?高矮體長差多少?遠近距離差多少?這個“差”字,令造字的老祖宗很傷腦筋,有一天當其看到有人在搓麥(脱粒),激發了靈感,何不借來一用。所以差是“搓”本字。
差差(9画) ❶chā ❷chà ❸chāi ❹cī
 【提示】, 6画, 中间是一撇; 旧字形7画,撇断为一竖、一撇两笔。 *差chā9画 羊部 (1) 不相同;不相合: ~别|~异。 (2) 错误: ~错|~误|~失|偏~。 (3) 差数,两数相减的余数: ~额。 (4) 〈书〉稍微地;大体上: ~强人意。 另见chà(40页);chāi(40页);cī(61页)。
*差chà9画 羊部 (1) 不相同;不相合: ~得远|~不多。 (2) 错误: 说~了|走~了。 (3) 缺欠: ~点儿|还~三个人。 (4) 不好;不够标准: 成绩~|质量~。 另见chā(38页);chāi(40页);cī(61页)。
*差chāi9画 羊部 (1) 派遣(去做事): ~遣|钦~|~人去办。 (2) 被派遣做某事的人员: 听~|信~。 (3) 被派遣去做的事;公务: 兼~|出~|美~。 另见chā(38页);chà(40页);cī(61页)。
*差cī9画 羊部 见“参(cēn)”(38页)。 另见chā(38页);chà(40页);chāi(40页)。 |