斟( ) 甘陵相尚博殘碑(左截),東漢 斟酌仁義,下不失望。
 晉皇帝三臨辟雍皇太子再莅盛德頌陽,晉 斟酌道德之原,探賾仁義之藪。 按: 从酉从升,會意。構件“升”爲“斗”訛變形體。
 伏君妻咎雙仁墓誌,北魏 酌禮而言,吐辭物爲範; 斟善乃行,舉動稱爲則。
 元乂墓誌,北魏 公斟酌三代,憲章漢晉,獨見卓然,經始用立。
 和邃墓誌,北魏 以瑚璉虚設,未有斟養。 按: 斟,羹汁。
 陳常墓誌,隋 用捨漢晉之禮,斟酌三代之儀。
 刻石記,唐 皆斟酌飽滿。 《説文》: “斟,勺也。从斗甚聲。” “斟”也寫作“酙”。“斗”與 “升”形體相近易混,故 “斟”字也从“升”。本義爲 “羹勺”,用作動詞指用勺舀取。
斟★常◎常
zhēn形声,从斗,甚声,斗指勺,本义为用斗舀酒,引申为舀取、往杯子或碗里倒酒或茶等。斟酌,斟酒,引申为反复、认真地考虑。 【辨析】 斟/酌 见573页“酌”。 斟 金文; 篆zhēn[鬥(勺子,意符) +甚(聲符)→斟(《説文》:“斟,勺也。從斗,甚聲。” 斟:往杯盞裏倒酒、茶〈斟酒、斟茶〉。)] [戰國] 荀况《荀子·富國》:“故明主必謹養其和,節其流,開其源,而時斟酌焉(隨時斟酌情况)。” *斟zhēn13画 斗部 (1) 用壶往碗、杯中倒(酒或茶): ~酒|自~自饮|~一碗茶。 (2) 【斟酌】考虑,忖度: ~字句|~再三。 |