歷( ) 甲骨文合集10425,殷 …… [狩]。
 禹鼎,殷周金文集成2833,西周晚期
(廣)伐南或(國)東或(國),至于歷内。
 卌三年 鼎甲, 吉金鑄華章55頁,西周晚期 令(命)女(汝)官 (司)歷人。
 漢印文字徵 歷陽左尉。
 漢印文字徵補遺 臣歷。
 漢印文字徵補遺 劉歷。
 郃陽令曹全碑陽,東漢 歷郡右職,上計掾史,仍辟涼州,常爲治中、别駕。
 池陽令張君殘碑,東漢 ……書悦樂,古今允通,聲稱爰發,牧守旌招,歷主簿……理,左右攸宜。
 甘陵相尚博殘碑(右截),東漢 學優則仕,歷郡席坐。
 王浚妻華芳墓誌陰,晉 余承先寵,遂歷朝階,委政中匱,不失其軄。
 馮邕妻元氏墓誌,北魏 少遭閔凶,憂窮相仍,泣血歷年,遂成心病。
 高珪墓誌,北魏 曾祖圖,習詩禮及歷算,究極師法,稱爲通儒。
 元暉墓誌,北魏 德侔區宙,功輝四表,歷奉三皇,禮握早隆。
 元詳墓誌,北魏 仕歷散騎常侍,已下至于太傅。
 隴東王感孝頌,北齊 君□愛奇好古,歷覧徘徊。
 姚太墓誌,隋 虞舜之後,歷代公卿,祖考盛德,世出奇英。
 崔眷妻王氏墓誌,唐 夫人鄭之出,外祖曰曜,歷許州長社宰,終太子典膳郎。
 樊廉墓誌,唐 天命皇唐,運鍾歷數,重綏區夏,再造生靈。
 元婉墓誌,唐 府君歷棣、 泗、 劒三州刾史,開元七年即世。 《説文》: “歷,過也。从止厤聲。” 許慎説解可信。金文字形與小篆合。甲骨文字形稍簡,从止秝聲。卜辭多作貞人名。 “歷”與 “曆”有所區别。“歷”从止,因其本義爲經過、經歷。曆法、日曆之“曆”與日月、時間密切相關,故从日。簡化後 “歷”、“曆”均作 “历”。 “歷”也寫作 “𠪱”, 下部是 “止”之異寫。 楷字 “歷”之上部有寫作 “麻”者,明顯缺乏理據。
歷历, 金文; 篆lì[止(意符)+厤(聲符) →歷(《説文》:“歷,過也。從止,厤聲。”歷,經過〈經歷〉。經過了的〈歷代、歷史、歷來〉。完全〈曆覽〉。推算年、月、日和節氣的方法〈曆法〉。)] [唐] 崔顥《黄鶴樓》:“晴川歷歷漢陽樹,芳草萋萋鸚鵡洲。” [宋] 蘇軾《念奴嬌·中秋》:“江山如畫,望中煙樹歷歷。(歷歷,一個一個很清楚。) |