死( ) 甲骨文合集20051,殷 ……死……
 甲骨文合集21306乙,殷 已……复……死。四月。 按: 从歺从卩。
 甲骨文合集21890,殷 □卯,貞子妥不死。
 甲骨文合集17059,殷 己酉卜, 王, [ ]不隹死。
 甲骨文合集21948,殷 ……死。
 殷墟花園莊東地甲骨60,殷 自貯(賈)馬其又(有)死。子曰:其又(有)死。
 小屯南地甲骨100,殷 甲申卜, 烄于 死? 按: 从歺 从女。
 大盂鼎,殷周金文集成2837,西周早期 王曰: 盂, 廼 (召)夾死(尸) (司)戎, (敏) (誎)罰 (訟),𡖊(夙)夕 (召)我一人 (烝)四方。

乎簋, 殷周金文集成4157, 西周晚期 隹(唯)正二月既死霸壬戌。 按: 銘文反書。
 哀成叔鼎,殷周金文集成2782,春秋晚期 哀成弔(叔)之鼎, 永用 (禋)祀,死于下土,台(以)事康公,勿或能 (怠)。
 中山王 鼎, 殷周金文集成2840,戰國晚期 詒死辠之又(有)若。
 郭店楚墓竹簡·六德5,戰國 足此民尔(爾)生死之甬(用)。
 郭店楚墓竹簡·緇衣38,戰國 此 (以)生不可敚(奪)志, 死不可敚(奪)名。
 郭店楚墓竹簡·忠信之道3,戰國
(君子)女(如)此, 古(故)不皇(誑)生,不伓(背)死也。
 郭店楚墓竹簡·窮達以時9,戰國 子疋(胥)歬(前)多 (功), (後)翏(戮)死。
 上海博物館藏戰國楚竹書八·子道餓1,戰國 ……子道餓而死安(焉)。
 睡虎地秦墓竹簡·秦律十八種5,戰國至秦 唯不幸死而伐綰(棺)享(槨)者,是不用時。
 馬王堆漢墓帛書·老子乙本卷前古佚書,西漢 故同出冥冥,或以死,或以生;或以敗,或以成。
 張家山漢簡·奏讞書190,西漢 有曰: 有死父不祠其家三日,子當何論?
 建寧三年殘碑,東漢 死年七十有五。
 史晨前碑,東漢 臣晨頓首頓首,死罪死罪。
 魯相乙瑛請置孔廟百石卒史碑,東漢 臣雄、臣戒愚戇,誠惶誠恐,頓首頓首,死罪死罪。
 上尊號碑,三國魏 是以臣等敢以死請。
 惠好惠藏等造玉像記,東魏 爲師僧父母,前死後妄,現在眷屬,一切衆生等成正覺。
 竇泰墓誌,北齊 凶器死官,忘身償節。
 李明顯造像記,北周 弟子李明顯爲亡女阿他,死孫女趙□長妃,敬造釋迦石像一軀。
 張冏妻蘇恒墓誌,隋 木槿朝榮,蜉蝣夕死。
 李神符碑,唐 俗變偷生,人無輕死。
 史思禮墓誌,唐 悲龍劍而一存,傷鳳梧之半死。
 韋士逸墓誌,唐 出不負乎君,而處不違乎親; 生無裨於時,而死不見譏于人。其亦可矣?
 阿史那忠墓誌,唐 衛律初死,休屠新滅。 《説文》: “死, 澌也, 人所離也。从歺从人。凡死之屬皆从死。 , 古文死如此。” “死”字从歺从人會意,甲骨文“人”或替换爲“卩”、“女”,“人”、“卩”、“女”作爲偏旁,在古文字中多同義。从歺从人,會人之遺骨意,或謂即“屍”字初文。
死★常◎常
sǐ表意,甲骨文1象一个人在死者的尸骨旁跪拜之形,甲骨文2、金文、小篆从人从歹(歺,è),歹为残骨(人死后肉体腐烂后剩下的骨骸),隶定为“死”。本义表示失去生命的人(是“屍”的本字),引申为人失去生命、死亡、副词(不顾生命、用尽全力、态度坚决)、不可调和的、不灵活、不活动、不能通过的、达到极点的(表示程度深)等。 【辨析】 死/亡/没/卒/崩 见579页“卒”。 死 (sǐ)从歺,从人。 【按】段玉裁注:“水部曰:‘澌,水索也。’《方言》:澌,索也,盡也。是澌爲凡盡之偁。人盡曰死。”許慎以“澌也”訓死,死、澌異部疊韵,屬於聲訓。 死sǐ(6画)
 【提示】匕, 不要错写成𠤎。 *死sǐ6画 歹部 (1) 失去生命(与“生”、“活”相对): ~人|~老虎|~里逃生|庄稼旱~了。 (2) 静止;停息: ~水|~火山|~了心|~灰复燃。 (3) 不能变动;不灵活: ~规矩|~脑筋|~记硬背|下~命令|把时间定~。 (4) 无法解救;难以解开: ~棋|~信|~结。 (5) 不可调和: ~敌|~对头。 (6) 不可通过: ~胡同。 (7) 拼命;不顾生命: ~战|~守。 (8) 至死,表示坚决: ~不认账|~要面子|~也不让步。 (9) 表示达到极点: ~顽固|气~人|高兴~了。 (10) 表示讨厌或气愤: ~丫头|~地方。 |