術( ) 睡虎地秦墓竹簡·爲吏之道37,戰國至秦 術(怵)悐(惕)之心,不可[不]長。
 秦印文字彙編 陳術。
 張家山漢簡·算數書28,西漢 其術曰: 母相乘也爲法,子互乘母各自爲實,以出除焉,餘即餘也。
 漢印文字徵 趙術。
 漢印文字徵 靳術。
 漢印文字徵 臣術。
 朐忍令景君碑,東漢 術禹石紐、汶川之會。
 衛尉卿衡方碑,東漢 君之烈祖,少以濡術,安貧樂道。
 晉皇帝三臨辟雍皇太子再莅盛德頌陽,晉 戎夏既泰,九域無事,以儒術久替,古典未隆,乃興道教,以熙帝載。
 元液墓誌,北魏 四術六書之業,覧自弱年; 三略八陳之規,通於壯歲。
 元乂墓誌,北魏 妙識屠龍之道,深體烹鮮之術。
 申穆及妻李氏墓誌,隋 六術該通,七德備舉。
 爾朱敞墓誌,隋 不墜文武,兼苞藝術。
 常德將墓誌,隋 術盡三端,才踰七步。
 王世琛墓誌,隋 請禱偏下上之祀,良鍳窮和扁之術。
 張休光墓誌,唐 至如韜鈐祕術,譎變權謀,莫不吞若胸中,運諸度内。
 張惟岳神道碑,唐 ……王府司馬贈靈州大都督履仁之子,世尚忠肅,以術學理行聞,盖靈源之濬也。 《説文》:“術,邑中道也。从行术聲。” 所謂“邑中道”,即居住區内的道路。《孫臏兵法·擒龐涓》“齊城、高唐(兩地的軍隊)當術而大敗”。“術”後又演化出途徑、方法、手段等義,與“方”、“法”等詞近同。 術,今簡化爲“术”。但“术”、“術”在古代本是音義不同的兩個字。 戰國楚簡假“述”爲 “術”。 郭店楚簡 《性自命出》:“凡𧗟(道), 心述(術)爲宔(主)。 𧗟(道)四述(術), 唯人𧗟(道)爲可𧗟(道)也。 其厽(三)述(術)者, 𧗟(道)之而已。”《上海博物館藏戰國楚竹書六·孔子見季𧻚子》簡11: “夫與(邪)蟡(僞)之民,其述(術)多方。”
術朮, 金文; 篆shù[行(意符)+朮(聲符)→ 術(《説文》:“術,邑中道也。從行,朮聲。” 技藝〈技術、藝術、武術、學術、不學無術〉;方法〈戰術、權術、心術、魔術〉。)] 《孟子·盡心上》:“觀水有術,必觀其瀾。”(看水是有方法的,必定要看它那壯闊的波浪。) |