陰( ) 敬事天王鐘,殷周金文集成74,春秋晚期 江漢之陰陽。 按: 从阜侌聲。
 紀伯子 父盨, 殷周金文集成4443,春秋 𠀠(其)陰𠀠(其)陽。
 𠫑羌鐘, 殷周金文集成161, 戰國早期 入(長)城先會于平陰。 按: 字形左側殘缺,右側當爲金聲。
 古璽彙編4070,戰國 □陰 。 按: 阜下增土,金聲。
 睡虎地秦墓竹簡·封診式17,戰國至秦 自晝甲見丙陰市庸中,而捕以來自出。
 馬王堆漢墓帛書·養生方,西漢 皆陰乾。
 居延新簡EPT53.187,西漢 戍卒魏郡陰安高里。
 漢印文字徵 汾陰令印。
 漢印文字徵 陰兹之印。
 白石神君碑,東漢 故天無伏陰,地無鱻陽。
 司徒袁安碑,東漢 五年四月乙□遷東海陰平長。
 蕩陰令張遷碑額,東漢 漢故穀城長蕩陰令張君表頌。
 元湛妻薛慧命墓誌,北魏 夫人諱慧命,河東汾陰人也。 按: “侌”下部訛作“山”。
 楊範墓誌,北魏 魏故弘農華陰潼鄉習僊里人楊範字僧敏墓誌銘。
 于景墓誌,北魏 夫人元氏,東陽公主、汝陰王女。
 元馗墓誌,北魏 卒於華陰,時年十七。
 元始和墓誌,北魏 汝陰王賜之孫。
 元願平妻王氏墓誌,北魏 促淪陰教。 按: 聲符“侌”訛變。陰教,指女子的教化。《周禮·天官·内宰》: “以陰禮教六宫,以陰禮教九嬪。”
 姚景等造像記,北齊 三界如幻,五陰終空。 按: 構件“侌”訛變。五陰,又作“五藴”,佛教用語,指色、受、想、行、識五者假合而成的身心。
 劉多墓誌,隋 陽精下降,陰德上合。 按: 聲符“侌”上部訛作 “会”。
 元範妻鄭令妃墓誌,隋 汝陰王、司空公之二子。 按: 聲符 “侌”訛作 “会”。
 高緊墓誌,隋 開府儀同三司陰槃縣開國子。 按: “侌”内訛作 “長”。
 張冏妻蘇恒墓誌,隋 陰陽代謝,日月有畤。
 崔暟妻王媛墓誌陰,唐 嘗於禪誦組紃之暇,精陰陽歷算之術。 《説文》: “陰, 闇也。 水之南、 山之北也。 从𨸏侌聲。 ” 春秋金文从阜侌聲,戰國文字从阜金聲。後世文字沿用侌聲,形體多訛變。 “陰”金文多用爲地名。後世文獻用作陰陽、陰晴字。
陰阴, 金文; 篆yīn[阝(在左,山阜,意符)+侌(聲符)→陰(《説文》:“陰,闇也。水之南、山之北也。從阜,侌聲。”應該是“從阜,從侌”。陰,山之北〈華陰〉,水之南〈江陰〉。華陰在華山之北,而江陰則在長江之南。與“陽”相對。中國古代哲學認爲宇宙萬物都具有“陰”和“陽”的對立統一。這一哲學思想導致了數學上二進位的産生,從而才有了今日之電腦。陰表示光線不足,在這一點上,漢字中“黯”“暗”“蔭”“隱”“窨”與“陰”音近意通。這是先有語言,後有文字的證據。)] 《詩經·邶風·終風》:“曀曀其陰,虺虺(huǐ)其雷。”(黑黑壓壓天已陰,轟轟隆隆是雷鳴。) [宋] 陸遊《漁家傲·寄仲高》:“東望山陰何處是?往來一萬三千里。”(注:山陰,今浙江紹興,陸遊故鄉。) |